به نقل از «ایرنا»

ثبت جهانی سوزن‌دوزی و ابریشم‌بافی؛ اثبات جایگاه فاخر گلستانی‌ها در میراث فرهنگی

تاریخ انتشار: ۲۲ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۹۶۷۴۱

به گزارش ایرنا ، در حالیکه مدیران و اهالی ساکن در گلستان در انتظار ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان بودند، هفته گذشته هنر سوزی دوزی ترکمن به عنوان بیستمین عنصر میراث ‌فرهنگی ناملموس کشور به طور مشترک با ترکمنستان و هنر پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی به‌عنوان بیست و یکمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس ایران مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به ثبت جهانی رسید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنر سوزن دوزی ترکمن و پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی به ترتیب به عنوان ششمین و هفتمین ثر بعد از میراث جهانی قابوس، کمانچه ایرانی (کمانچه ترکمن)، دوتار ایرانی (دوتار استان گلستان)، جنگل‌های هیرکانی و راه آهن سراسری ایران و ایستگاه‌های بندرگز و بندرترکمن و مسیر ریلی آن به ثبت جهانی رسیده است.

سوزن‌دوزی

رشته سوزن دوزی ترکمن ابتدا در آبان ۱۳۹۱ و در سیصد و سی و سومین اجلاسیه کمیته ملی پوشاک و فرآورده‌های نساجی الیاف سازمان میراث فرهنگی کشور موفق به دریافت نشان ملی استاندارد شد و چند ماه بعد در چهارم بهمن نیز با شماره ردیف هزار در فهرست آثار نامملوس کشور به ثبت ملی رسید

این هنر تاریخچه‌ای کهن در تاریخ ایران دارد. گلدوزی مصور ترکمن از زمان سکاها رایج بوده و در دیگر دوره‌ها به‌همراه سایر دوخت و دوزها از رواج کامل برخوردار بوده است.

دوره اوج این هنر را در دوران افشاریه و زندیه و به خصوص قاجاریه باید دانست و آثار باقیمانده از این دوران خود گواه این مدعاست.

این هنر اصیل علاوه بر اینکه در ترکمنستان رایج است در بسیاری از شهرهای ترکمن‌نشین خراسان شمالی مانند بجنورد، راز و جرگلان و همچنین گنبدکاووس، بندرترکمن، آق قلا، کلاله، گمیشان، مراوه تپه در گلستان طرفداران و هنرمندان بسیاری دارد.

در سرتاسر جهان، پوشاک اقوام مختلف از باورها و اعتقادات آن منطقه نشات گرفته است.

ترکمن‌ها در مراسم مختلف از جمله آیین‌های دینی و مذهبی، مراسم سوگواری و عزا، در جشن و سرورها نوع پوشش مزین به سوزن‌دوزی استفاده می‌کنند و این لباس‌ها بر اساس نوع مراسم دارای تزئینات متفاوتی است.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گنبدکاووس گفت : پیش بینی بسته های حمایتی از هنرمندان سوزن دوزی ترکمن یکی از مباحثی است که پس از ثبت جهانی این میراث ناملموس باید تقویت شود.

مریم آق‌آتابای افزود: در حال حاضر بیش از 3 هزار هنرمند در بخش‌های مختلف سوزن‌دوزی در قالب‌های مختلف مشغول فعالیت هستند که باید تلاش کنیم با توسعه برنامه‌های آموزشی هدفمند، محصولات آن‌ها را به سمت اصالت بیشتر و سلایق مشتریان هدایت کنیم .

وی به فعالیت خانه سوزن‌دوزی گنبد کاووس و همچنین فعالیت گسترده هنرمندان این رشته در روستای تنگلی این شهرستان اشاره کرد و گفت : با معرفی بیشتر این مراکز امکان جذب بیشتر گردشگر با محوریت این رشته وجود دارد.

آق‌آتابای ادامه داد: برای معرفی بهتر این هنر بین مردم، نیازمند هم‌افزایی بین دستگاهی در حمایت از این هنر هستیم و معتقدین ساخت المان‌های تبلیغی و یا بهره‌گیری از سایر پتانسل‌های تبلیغی در فضای مجازی یا حقیقی می‌تواند نقش به‌سزایی در توسعه این هنر داشته باشد.

یکی از فعالان هنر سوزن‌دوزی گلستان هم به ایرنا گفت : ثبت هنر سوزی‌دوزی ترکمن در زمره میراث ‌فرهنگی ناملموس جهانی فرآیند امیدبخشی تلقی می‌شود که می‌تواند سرآغازفصل جدیدی برای توسعه هنر سوزن‌دوزی ترکمن باشد.

عصمت مجیدی افزود : برای رونق روزافزون این هنر پس از ثبت جهانی باید برنامه و طرح داشته باشیم و حمایت‌ مادی و معنوی ، تسهیل در فروش داخلی و رفع مشکلات فراروی صادرات از جمله پیشنهادها برای تحقق این هدف است.

وی گفت : داشتن یک نشان بین‌المللی چاره حل مشکلات نیست بلکه باید برای تنگناها و چالش‌های فراروی فعالان این بخش چاره اندیشی شود.

این هنرمند گلستانی ادامه داد: در حال حاضر بخش زیادی از صادرات سوزن‌دوزی ترکمن از طریق چمدان انجام می‌شود اما عوارض این بخش برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است .

مجیدی گفت: یکی از مباحث مهمی که باید مد نظر مدیران و متولیان قرار بگیرد ، شناسایی تهدیدات و چالش‌های این هنر است که از مهمترین آنها می‌توان به صنعتی‌شدن سوزن دوزی ترکمن اشاره کرد.

پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم

پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی به‌عنوان بیست و یکمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس ایران مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به ثبت جهانی رسید.

هر چند در تعداد زیادی از استان‌های کشور پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی رایج است اما گلستان به ویژه مناطق شرقی این استان تاریخچه طولانی در این بخش دارند.

ابریشم‌بافی یکی از هنرهای سنتی گلستان به شمار می‌رود که بیشتر نزد زنان مینودشت و رامیان در شرق استان رایج است.

اکنون دست‌بافته‌های ابریشمی زنان گلستان به‌خصوص مینودشت و رامیان یکی از منابع درآمدی اصلی این خانواده‌هاست.

از نخ ابریشم دست بافته هایی مانند ، چادرشب، دستمال ابریشمی، عرق‌چین که کلاهی مردانه است و پیشانی‌بند تهیه می‌شود که در بین مردم طرفداران زیادی دارند.

تاسیس کارخانجات رنگرزی، نساجی و پیله خشک‌کنی در این منطقه باعث خواهد شد تا بسیاری از نوغانداران که ایام زیادی را در طول سال با بیکاری سپری می‌کنند، از اشتغال مولد و پایدار برخوردار شوند.

پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی شامل مجموعه‌ای از شیوه‌های دانش سنتی، مهارت‌ها و صنایع‌دستی مربوط به کاشت و پرورش درختان توت، پرورش کرم ابریشم، تولید نخ‌های ابریشم برای بافندگی و اهداف دیگر است.

آنچه اهمیت این عنصر را مضاعف می‌کند آن است که اکثر نوغانداران و تولیدکنندگان نخ ابریشم، این حرفه را به‌صورت خانوادگی و گروهی همراه با مراسم ویژه انجام می‌دهند و علاوه بر این، همکاری بین خانواده‌ها، همسایگان و همکاران نقش اجتماعی آن‌ها را به خصوص در تداوم همیاری محلی تقویت می‌کند.

استان گلستان دارای ۳۰ هزار هنرمند در حوزه صنایع دستی است که ۲۰ هزار ۵۰۰ نفر از آنان پرونده تولید انفرادی و ۵۰۵ نفر نیز کارگاه تولیدی دارند.

فرش دستباف، نمد، زیورآلات و سوزن دوزی ترکمن، جاجیم بافی روستای زیارت گرگان، ابریشم بافی قزلباش های رامیان و مینودشت، سوزن دوزی شاهکوه و قوم بلوچ و نیز دوخت‌های سنتی پوشاک در ببن فارس ها از جمله صنایع دستی اقوام ساکن در گلستان است که با هنرمندی زنان و دختران و مردان این استان، هر کدام نام و آوازه خود را در بین خریداران داخلی و خارجی دارند.

برچسب‌ها استان گلستان گردشگری ترکمن هنر میراث فرهنگی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: استان گلستان گردشگری ترکمن هنر میراث فرهنگی استان گلستان گردشگری ترکمن هنر میراث فرهنگی سوزن دوزی ترکمن فرهنگی ناملموس میراث فرهنگی صنایع دستی ثبت جهانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۹۶۷۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شاگردان شمسایی به دنبال اثبات قدرت/ نبرد ۴ تیم برای جام جهانی

به گزارش خبرنگار مهر، مرحله نیمه نهایی رقابت‌های جام ملت‌های ۲۰۲۴ فوتسال آسیا امروز جمعه برگزار خواهد شد و تیم ملی فوتسال کشورمان به مصاف ازبکستان خواهد رفت.

تایلند - تاجیکستان

در نخستین دیدار این مرحله از ساعت ۱۴:۳۰ تیم تایلند که میزبان این مسابقات است با تاجیکستان دیدار می‌کند.

تیم فوتسال تایلند موفق شد در مرحله یک چهارم نهایی با بازگشتی استثنایی مقابل عراق به پیروزی دست پیدا کند و هفتمین صعود متوالی به جام جهانی را جشن بگیرد. در این دیدار عراق ابتدا با ۲ گل از حریف خود پیش افتاد اما در ادامه بازی تایلندی‌ها موفق شدند با ۳ گل به نیمه نهایی برسند.

تیم فوتسال تاجیکستان هم که پدیده و شگفتی ساز این دوره مسابقات بود و موفق شد در گروهی که ژاپن، قرقیزستان و کره جنوبی حضور داشتند به عنوان صدرنشین راهی یک چهارم نهایی شود و در مرحله یک چهارم نهایی هم با برتری برابر شاگردان مجید مرتضایی در تیم افغانستان برای نخستین بار راهی نیمه نهایی شدند.

تایلند به عنوان یکی از تیم‌هایی که همواره خود را یکی از قدرت‌های آسیا می‌داند و به لطف برخورداری از امتیاز میزبانی تلاش می‌کند پس از ۴ دوره ناکامی در راهیابی به فینال و برای سومین بار به دیدار نهایی برسد.

در سوی دیگر هم تاجیکستان قصد دارد ماجراجویی‌های خود را ادامه دهد و پس از راهیابی به جام جهانی قصد دارد کار را برای تایلند سخت کند.

ایران - ازبکستان

تیم ملی فوتسال ایران از ساعت ۱۷:۳۰ به مصاف ازبکستان خواهد رفت. تیم ملی ایران پس از شروع نه چندان مقتدرانه ای که در این جام برابر افغانستان و بحرین داشت در ۲ دیدار بعدی برابر کویت و قرقیزستان نشان داد همچنان قدرت بلامنازع فوتسال آسیا است و شاگردان وحید شمسایی قصد دارند با ارائه نمایشی قدرتمند برابر ازبکستان راهی دیدار نهایی شوند.

در سوی دیگر میدان هم ازبکستانی حضور دارد که تاکنون ۴ بار در دیدارهای نهایی حاضر شده است و با توجه به سرمایه گذاری‌های بزرگی که در این رشته انجام داده است قصد دارد کار را برای ملی پوشان کشورمان سخت کند.

دیدارهای پلی آف

قاره آسیا در جام جهانی فوتسال ۴ سهمیه دارد و ازبکستان هم به عنوان میزبان این مسابقات پنجمین سهمیه قاره را به خود اختصاص داده است.

این دوره از مسابقات جام ملت‌های آسیا حکم مسابقات انتخابی جام جهانی را دارد و ۴ تیمی که به مرحله نیمه نهایی رسیدند جواز حضور در جام جهانی ۲۰۲۴ ازبکستان را کسب کردند.

اما صعود ازبکستان به نیمه نهایی جام ملت‌ها موجب شد یکی از تیم‌هایی که در مرحله یک چهارم نهایی شکست خورده‌اند شانس حضور در جام جهانی را به دست بیاورند. به همین دلیل این تیم‌ها باید دیدارهای پلی آف را برگزار کنند تا در نهایت یک تیم راهی جام جهانی شود.

در این بازی‌ها از ساعت ۱۰:۳۰ تیم ملی فوتسال عراق با افغانستان دیدار خواهد کرد و از ساعت ۱۲:۳۰ هم ویتنام به مصاف قرقیزستان می‌رود.

کد خبر 6088835